Psycholoog Marleen Derks ontwikkelde een methode tegen emotie-eten
In dit artikel:
Psycholoog Marleen Derks, zelf jarenlang worstelend met emotie-eten, ontwikkelde de BALANS-methode om mensen te helpen een gezonde relatie met voeding terug te vinden. Emotie-eten omvat het eten zonder fysieke honger, vaak als reactie op stress, verdriet, angst of eenzaamheid. Hoewel incidenteel emotie-eten normaal kan zijn, wordt het problematisch als het dagelijkse gewoonte wordt en leidt tot een vicieuze cirkel van eten, zelfkritiek en onrust. Uit onderzoek blijkt dat bewerkte snacks als chips en koekjes eetbuien aanwakkeren, wat verklaart waarom veel Nederlanders hiermee worstelen.
Marleen deelt haar persoonlijke achtergrond van onzekerheid en onveiligheid in haar jeugd, waarin ze voeding gebruikte om gevoelens te vermijden. Dit uitte zich in periodes van extreem eten en ook vasten en leidde tot een langdurige strijd die ze dankzij therapie en zelfontwikkeling kon doorbreken. Haar methode richt zich op het doorbreken van de cyclus van emotie-eten door inzichten te bieden in onderliggende patronen en het herstellen van zelfzorg en contact met eigen emoties. Cruciaal hierbij is het loslaten van schuldgevoelens en schaamte, die vaak gepaard gaan met overgewicht en eetproblemen, en het accepteren van terugvallen als onderdeel van het proces.
Het hersteltraject verloopt stapsgewijs, waarbij men leert zichzelf vriendelijk te benaderen en nieuwe eetgewoontes langzaam opbouwt. Marleen benadrukt dat het belangrijk is te starten vanuit een positieve motivatie voor meer zelfzorg in plaats van vanuit dwang. Door het verbeteren van het lichaamsbeeld, het beïnvloeden van innerlijke kritiek en het werken aan overtuigingen, ontstaat een stabiele basis voor gezonder eetgedrag. Daarbij speelt het mediterraan dieet een ondersteunende rol, omdat dit de darmflora verbetert en daardoor het verlangen naar ongezond voedsel vermindert.
In haar boek *Eten zonder Bodem* staan praktische oefeningen, zoals het bijhouden van een eetdagboek, ademhalingsoefeningen en lichaamsbewustwording, die in eigen tempo kunnen worden toegepast. Marleen adviseert begrip te hebben voor terugvallen en geeft tips om signalen te herkennen en hierop te anticiperen met een actieplan en sociale steun. Het uiteindelijke doel is rust in het eetpatroon en een liefdevolle relatie met zichzelf, waardoor emotie-eten geen bescherming meer hoeft te bieden tegen innerlijke pijn. Haar methode en inzichten bieden een langetermijnperspectief op het omgaan met emotie-eten, een veelvoorkomend en complex probleem onder Nederlanders.