Onze patiënte met lichen sclerosus heeft allerlei rituelen omdat ze zich vies voelt

In dit artikel:

Dermatoloog Hester Vermaat en gynaecoloog Marc van Beurden van een vulvapoli in Amsterdam beschrijven op Libelle.nl de casus van een vrouw met lichen sclerosus die zich extreem vies voelt door haar verzorgingsritueel rond vulva en anus. De patiënte voelt zich voortdurend bezig met “opvegen”: ze smeert dagelijks vaseline met een tissue op vulva en anus vanwege pijnlijke kloofjes en hevige jeuk. Uit angst voor besmetting gebruikt ze handschoenen bij het koken en heeft ze uitgebreide schoonmaakrituelen voor en na de stoelgang; onder meer steeds vochtig toiletpapier, wassen met zeepvrije emulsie en afdrogen met zelfgeknipte reepjes theedoekstof.

Onderzoek toont behalve lichen sclerosus ook een irritatie-eczeem: de huidbarrière rond de anus is door overmatig reinigen beschadigd. Vermaat en Van Beurden leggen uit dat vulva en anus embryonaal uit dezelfde opening (de cloaca) ontstaan, wat verklaart waarom klachten elkaar vaak beïnvloeden. Omdat overreiniging de klachten verergert, schrijven zij een neutrale basiszalf voor en adviseren alleen nog met water te reinigen. Enkele weken later meldt de patiënte duidelijke verbetering en is ze verrast dat zo’n eenvoudige aanpassing zoveel effect had. De casus toont het belang van juiste huidverzorging, geruststelling bij smetvrees en terughoudendheid met agressieve reiniging.