Marijke (60): "Ik twijfel: moet ik me laten inenten tegen gordelroos?"

In dit artikel:

Marijke (60) vraagt pijnspecialist Mienke of ze zich moet laten vaccineren tegen gordelroos: hoe groot is het risico, hoe erg is de ziekte en beschermt het vaccin ook tegen dementie?

In Nederland krijgt jaarlijks ongeveer 90.000 mensen gordelroos; één op de vier Nederlanders krijgt het ooit. Omdat kinderen hier niet algemeen tegen waterpokken worden ingeënt, draagt vrijwel iedereen het varicella-zostervirus bij zich, dat later kan heractiveren als gordelroos. Het virus begint in een zenuwknoop, meestal aan één kant van het lichaam, en veroorzaakt blaasjes en een branderige, jeukende huid — vaak rond de romp maar het kan overal voorkomen. Meestal verdwijnt de huiduitslag binnen zeven tot tien dagen, maar de ontstoken zenuw kan blijvende schade geven. Ongeveer 25% heeft na drie maanden nog pijn; na een jaar heeft circa 10% nog klachten (postherpetische neuralgie). De pijn kan extreem heftig zijn en mensen ernstig beperken.

Behandeling beperkt zich soms tot zalven, maar vaak zijn anti-epileptica, antidepressiva of zenuwblokkades nodig. Belangrijk is vroege herkenning: bij vermoeden van gordelroos direct de huisarts raadplegen voor antivirale medicatie; internationale literatuur ondersteunt dit, ook al staat het nog niet overal standaard in huisartsenprotocollen.

Als vaccin wordt Shingrix aanbevolen; het is effectief gebleken en recent onderzoek suggereert mogelijk ook een gunstig effect op het uitstellen of verminderen van dementie, maar dat bewijs is nog in ontwikkeling. Op dit moment is de vaccinatie alleen gratis voor mensen met ernstige verminderde afweer op doktersverklaring; anderen moeten betalen. Het ministerie van VWS kondigde aan dat vanaf 2027 geld beschikbaar komt, waarna het vaccin naar verwachting gratis zal zijn voor iedereen van zestig jaar en ouder. Mienke raadt vaccinatie zeker aan voor mensen boven de zestig vanwege het hogere risico en de ernstige gevolgen van de ziekte.